Wiele osób uważa, że rak a nowotwór to to samo. W rzeczywistości stosowanie tych dwóch terminów wymiennie to błąd, od lat powtarzany w języku potocznym. Typ nowotworu i stadium zaawansowania choroby mają ogromne znaczenie dla rokowań i wyboru metody leczenia pacjenta. Co to jest rak? Sprawdź różnice między rakiem i nowotworem i dowiedz się, jak powstaje zmiana nowotworowa.
Co to jest nowotwór?
Nowotwór to, jak sama nazwa wskazuje, nowy twór w organizmie. Pod tym terminem kryje się nieprawidłowa tkanka powstała w wyniku nadmiernego i niekontrolowanego rozrostu komórek. Czy każdy nowotwór to rak? Nie, nie każdy nowotwór to rak. Zmiana nowotworowa może mieć charakter łagodny lub złośliwy. Bywa też tak, że z początku łagodna zmiana z czasem ulegnie zezłośliwieniu. Przykładem jest chociażby polip jelita grubego, który może przerodzić się w raka.
Jak rozpoznać, czy nowotwór jest łagodny, czy złośliwy?
Diagnoza jest stawiana w oparciu o diagnostykę – badania obrazowe oraz biopsję. Różnice między rakiem a nowotworem łagodnym są widoczne także we właściwościach obu typów zmian. Czym różni się rak od nowotworu?
Nowotwór łagodny to zmiana powstała z dobrze zróżnicowanych komórek. Cechuje ją powolny wzrost, często jest otoczona torebką z tkanki włóknistej. To, czym różni się nowotwór od raka to także brak naciekania łagodnej zmiany na okoliczne tkanki i organy oraz brak możliwości dawania przerzutów.
Jeśli chodzi o rozróżnienie rak a nowotwór, to zmiana o charakterze złośliwym powstaje z komórek o niskim zróżnicowaniu. Guz zwykle nie jest otorebkowany. Zmiana może tworzyć się latami, jednak później szybko rośnie. Jak jeszcze rozpoznać nowotwór złośliwy? Ma on tendencję do naciekania i dawania przerzutów. Zwykle obejmują one mózg, płuc, węzły chłonne oraz kości.
Aby dokładniej wytłumaczyć, czy rak i nowotwór to samo, warto sięgnąć po słownik terminologii medycznej. Zrobiliśmy to za Ciebie.
Co to jest rak?
Czym dokładniej jest rak? Definicja tego terminu mówi, że rak to typ nowotworu złośliwego, wywodzący się z tkanki nabłonkowej. I tutaj docieramy do sedna sprawy. Każdy rak to nowotwór złośliwy. Z drugiej strony nie zawsze nowotwór złośliwy jest… rakiem. Skąd to rozróżnienie? Odpowiedź jest zawarta w przytoczonej definicji raka. Istnieją bowiem nowotwory złośliwe, które nie powstają z tkanki nabłonkowej organów, a na przykład rozwijają się z tkanek miękkich, jak mięsaki lub z komórek barwnikowych, jak nowotwory skóry. Idąc dalej, białaczka to nie rak, a nowotwór złośliwy krwi, a chłoniaki to nowotwory złośliwe układu chłonnego.
Kilka słów o procesie kancerogenezy
Wiesz już, co to jest nowotwór i co to jest rak, warto także wspomnieć, jak dochodzi do rozwoju zmiany nowotworowej w organizmie. Proces powstawania nowotworu złośliwego to kancerogeneza. Ma ona 3 fazy i trwa średnio 5 lat, czasami dłużej.
Pierwszy etap kancerogenezy – inicjacja
W trakcie inicjacji dochodzi do powstania mutacji w DNA komórki. Proces ten jest związany z wrodzonymi wadami genetycznymi, narażeniem na działanie wirusów, substancji chemicznych, promieniowania UV. Powstałe uszkodzenia komórki mogą być naprawione, bywa też tak, że komórka obumiera. Gdy nie dojdzie do żadnej z wymienionych sytuacji, zmutowana komórka ulega dalszym przeobrażeniom w organizmie.
Drugi etap kancerogenezy – promocja
Na tym etapie dochodzi do niekontrolowanego namnażania zmutowanych komórek. Powstaje komórka nowotworowa, a zmiana jest już możliwa do wychwycenia.
Trzeci etap kancerogenezy – progresja
Komórka nowotworowa ulega wzrostowi, powstaje guz nowotworowy. Ma on predyspozycje do naciekania okolicznych tkanek i organów oraz tworzenia przerzutów.
Czy można wyleczyć nowotwór łagodny?
Tak, nowotwór łagodny można wyleczyć. Zmiana wymaga jednak usunięcia, dzięki czemu nie dochodzi do nawrotu choroby. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy guz nowotworowy nie został wycięty w całości, na przykład na skutek złego odgraniczenia guza od okolicznych tkanek.
Jaka jest różnica między rakiem a nowotworem w kontekście leczenia pacjenta?
Im wcześniej wykryty nowotwór, tym większe szanse na pełny powrót do zdrowia pacjenta. Lepsze rokowania dla pacjenta wiążą się z diagnozą nowotworu łagodnego, który jest wyleczalny. Różnice między rakiem a nowotworem obejmują też objawy kliniczne choroby – rak bardzo często nie daje objawów. To z kolei powoduje, że u wielu osób jest on wykrywany, gdy choroba ma zaawansowane stadium, co znacząco wpływa na rokowania i leczenie pacjenta.
Jeśli chodzi o rozróżnienie rak a nowotwór, różnica diagnozy wpływa także na samą długość terapii. Zazwyczaj leczenie nowotworu łagodnego obejmuje jego chirurgiczne usunięcie. Terapia raka może być kilkuetapowa i obejmować m.in. leczenie operacyjne, radioterapię, chemioterapię lub wprowadzenie nowoczesnych form leczenia, jak chociażby immunoterapii. Nowotwór złośliwy ma także tendencję do nawracania.
Terapia raka wiąże się z dodatkowymi kosztami dla chorego. Aby wesprzeć pacjentów onkologicznych, możesz zasilić zbiórki na leczenie raka prowadzone z ramienia naszej fundacji.
Chcesz zrobić coś więcej? Sprawdź, jak możesz pomóc chorym na raka. Dołącz do naszej grupy wolontariuszy, dzięki którym pacjenci onkologiczni czują, że mają realne wsparcie w walce z chorobą.
Rak a nowotwór – różnica w postawie pacjenta
Diagnoza choroby nowotworowej wiąże się z szeregiem emocji u pacjenta. Szok, wypieranie, a może przeciwnie – gotowość do natychmiastowego podjęcia leczenia? Każdy reaguje inaczej. Natomiast bardzo ważne jest, aby diagnoza została przedstawiona pacjentowi w sposób prosty i zrozumiały. Złe zrozumienie lekarza, chociażby w kontekście omawianych różnic między rakiem a nowotworem i rokowań w obu przypadkach, ma wpływ na stan emocjonalny pacjenta i jego podejście do leczenia. Niestety, wciąż wielu osobom nowotwór od razu kojarzy się z rakiem, a on z kolei ze złymi rokowaniami. Warto szerzyć świadomość na temat chorób onkologicznych w społeczeństwie i podkreślać, że nowoczesna medycyna ma odpowiednie środki, aby leczyć także nowotwory złośliwe i traktować je jako choroby przewlekłe. Warunek jest jeden – profilaktyka. Im wcześniej wykryta zmiana, tym lepiej.
Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmagacie się z nowotworem? Zgłoś się po pomoc w fundacji Cancer Fighters. Od lat wspieramy dzieci i dorosłych w walce z chorobami onkologicznymi, niezależnie od stadium nowotworu. Wspólnie z wolontariuszami robimy wszystko, co w naszej mocy, aby poprawić jakość życia naszych dzielnych podopiecznych. Dołącz do nas!
Bibliografia
- Kancerogeneza – czyli jak powstaje rak i dlaczego, onkonet.pl, data dost. 28.10.2025r.
- Czym są nowotwory?, onkologia.org.pl, data dost. 28.10.2025r.
- dr n. med. Joanna Wysocka, Nowotwór – co to, rozwój, podział, mp.pl, data dost. 28.10.2025r.
- Rak a nowotwór – jaka jest różnica?, dkms.pl, data dost. 28.10.2025r.
